امروز جمعه ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۳
عسل در قرن شانزدهم میلادی پیش از آنکه شکر در دسترس همگان باشد، به‌عنوان ماده‌ای شیرین‌کننده استفاده می‌شد. تولید عسل در یونان باستان و سیسیل رونق بسیاری داشت، بطوریکه که حیواناتی مانند خرس‌ها نیز به کندوهای زنبور عسل هجوم می‌آوردند و خطر نیش زنبورها را به قیمت به دست آوردن پاداشی شیرین تحمل می‌کردند.
عسل ماده‌ی غذایی فوق‌العاده‌ای با روند ساخت و تولید بسیار جالب است. این ماده ترکیبی از شکر، آنزیم‌ها، مواد معدنی، ویتامین‌ها و آمینو اسیدهاست که با سایر شیرین‌کننده‌ها بسیار متفاوت است و با وجود فروکتوز بالا، اگر در حد اعتدال مصرف شود، خواص بسیاری برای سلامتی دارد. پیش از آنکه به بیان خواص عسل بپردازیم، کمی در مورد نحوه‌ی تولید آن خواهیم گفت.
حتما بخوانید: ۸ فایده نوشیدن آبلیمو و عسل قبل از صبحانه
عسل چگونه تولید می‌شود (شگفت‌انگیز!)
برای تولید نیم کیلوگرم عسل باید ۶۰ هزار زنبور، مجموعا ۵۵ هزار کیلومتر پرواز کنند و روی بیش از دومیلیون گل بنشینند تا بتوانند شهد لازم برای تولید این میزان از عسل را به دست آورند.
بعد از جمع‌آوری شهد، زنبور آن را در شکم خود ذخیره می‌کند، در آنجا با آنزیم‌ها ترکیب و سپس شهد به دهان زنبور برگشت داده می‌شود و به دهان زنبور بعدی منتقل می‌شود، این فرآیند آن‌قدر تکرار می‌شود تا شهد تا حدودی هضم شود و در پایان در کندو ذخیره می‌شود.
پس از آن زنبورها با بهم زدن بال‌هایشان شهد را خنک می‌کنند که منجر به تبخیر آب موجود در آن می‌شود و ماده‌ای غلیظ به دست می‌آید که آن را عسل می‌نامیم. کندوی زنبور عسل از ماده‌ای به نام موم ساخته می‌شود که از شکم زنبورها خارج و سپس سفت می‌شود. طبق گزارش لایو ساینس (Live Science):
«عسل به دور از هوا و رطوبت می‌تواند مدت نامحدودی نگه‌داری شود و منبع غذایی کاملی برای زنبورها در ماه‌های سرد زمستان باشد.»
بیش از ۳۰۰ نوع عسل در ایالات متحده وجود دارد که هر کدام رنگ و طعم خاصی دارند که بستگی به منبع شهد آنها دارد. عسل‌های با رنگ روشن‌تر از شکوفه‌های نارنجی به دست آمده‌اند، طعم ملایم‌تری دارند و عسل‌های تیره رنگ که حاصل گل‌های وحشی هستند، عطر و طعم بیشتری دارند.
حتما بخوانید: ۹ قدم ساده برای داشتن تغذیه سالم
خواص عسل چیست
عسل مخصوصا در صورت خالص بودن، فواید بسیاری برای سلامتی دارد. در اینجا به برخی از آنها اشاره می‌شود:
١. عسل دارویی فوق‌العاده برای درمان سرفه است
سازمان بهداشت جهانی (WHO) عسل را تسکین‌دهنده‌ای معرفی کرده است که با ایجاد لایه‌ای محافظ، سوزش گلو یا دهان را درمان می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد عسل مانند دکسترومتروفان (dextromethorphan ماده‌ی اصلی در داروهای درمان سرفه)، در بهبود سرفه و مشکلات تنفسی ناتشی از عفونت دستگاه تنفسی فوقانی در کودکان بسیار مؤثر است.
٢. عسل زخم‌ها را درمان می‌کند
عسل تا اوایل قرن بیستم درمانی مرسوم برای عفونت بود و با اختراع پنی‌سیلین کم‌کم استفاده از آن به فراموشی سپرده شد. اکنون استفاده از عسل در درمان زخم‌ها دوباره مرسوم شده است و محققان در پی کشف چگونگی تأثیر آن در مبارزه با عفونت‌های پوستی هستند. عسل خاصیت آنتی‌اکسیدانی، ضد باکتری و ضد قارچ دارد که آن را به دارویی ایده‌آل برای درمان زخم‌ها تبدیل کرده است. در آمریکا در درمان بیماری‌های پوستی از عسل مانوکا (Manuka) برای مرهم‌گذاری روی زخم‌ها استفاده می‌شود.
عسل مانوکا از گردهی گل‌های بوته‌ی مانوکا (نوعی گیاه دارویی) به دست می‌آید و محققان طی آزمایش‌های بالینی دریافته‌اند این نوع عسل می‌تواند بیش از ۲۵۰ نوع از باکتر‌ی‌های مقاوم به انواع آنتی‌بیوتیک‌ها را ریشه‌کن کند. عسل مانوکا در مقایسه با سایر عسل‌ها خاصیت ضد میکروبی قوی‌تری دارد که آن را عامل منحصربه‌فرد مانوکا یا UMF می‌نامند. تاکنون ماده‌ای که این خاصیت را به عسل مانوکا می‌دهد، شناسایی نشده است.
عسل از طریق یک فرایند آنزیمی پراکسید هیدروژن را آزاد می‌کند که خاصیت ضدعفونی‌کنندگی به آن می‌بخشد، اما عسل مانوکا حاوی ماده‌ای دیگر است که آن را نسبت به سایر عسل‌ها قوی‌تر و باکتر‌ی‌ها را نابود می‌کند.
تحقیقات نشان می‌دهد انواع عسل فرآوری نشده به درمان و التیام زخم‌ها کمک می‌کند و در یک پژوهش ۵۸ مورد از ۵۹ زخم مورد بررسی از طریق عسل به طور قابل‌توجهی بهبود یافتند.
حتما بخوانید: چطور سیستم ایمنی بدن را تقویت کنیم؟
٣. عسل به درمان پوست سر کمک می‌کند
عسل رقیق شده با آب گرم در درمان درماتیت سبوره‌ای (seborrheic dermatitis) یا شوره و خارش سر مؤثر است. در یک آزمایش با به‌کارگیری این روش، هر یک روز در میان به مدت ۴ هفته همه‌ی بیماران مبتلا به این مشکل درمان شدند. طبق گزارش محققان در این آزمایش:
«خارش و پوسته‌ی سر بیماران در مدت یک هفته از بین رفت، ضایعات پوستی طی دو هفته کاملا التیام یافتند. علاوه بر آن بیماران احساس می‌کردند ریزش موهایشان کم شده است.»
حتما بخوانید: درمان شوره سر با ۱۱ روش ساده و طبیعی
۴. انرژی بدن را افزایش می‌دهد
یک رژیم غذای سالم و کامل به همراه خواب مناسب بهترین شیوه برای افزایش انرژی است، اما اگر به دنبال یک ماده‌ی انرژی‌بخش سریع هستید، عسل گزینه‌ی مناسبی است. به خصوص برای ورزشکارانی که در پی یک غذای مقوی هستند تا بتواند مدت زمان بیشتری توان جسمی خود را حفظ کنند، عسل ماده‌ی غذایی فوق‌العاده‌ای است.
حتما بخوانید: چگونه پر انرژی باشیم
۵. حساسیت‌ها و آلرژی را کاهش می‌دهد
عسل محلی که توسط زنبورها از گردهی گیاهان محلی جمع‌آوری شده، ممکن است اندکی حساسیت‌زا باشد. از لحاظ تئوری عسل می‌تواند با فعال کردن سیستم ایمنی بدن در طول زمان به‌طور طبیعی ماده‌ی ایمنی ضد حساسیت ایجاد کند. توصیه‌ی معمول این است که چند ماه پیش از شروع فصل آلرژی، روزانه یک قاشق چای‌خوری عسل محلی خورده شود تا سیستم ایمنی بدن امکان تولید این ماده ضد حساسیت را داشته باشد. عسل مصرفی حتما باید محلی باشد، زیرا گردهی گیاهان محلی باعث حساسیت می‌شود و اگر عسل از گیاهان سایر مناطق باشد، طبیعتا نتیجه‌ی مطلوبی به دست نمی‌آید.
با اینکه تحقیقات صورت گرفته در این مورد نتایج متفاوتی را نشان داده، اما یک پژوهش در این مورد بیان می‌کند در فصل گرده‌افشانی درختان توس، در گروهی که از عسل به‌دست آمده از گردهی این گیاه استفاده کرده بودند، نتایج زیر مشاهده شد:
۶۰ درصد کاهش علائم آلرژی؛
روزهای بدون آلرژی به میزان دو برابر کمتر از سایرین؛
۷۰ درصد کاهش علائم شدید آلرژی؛
۵۰ درصد کاهش مصرف آنتی‌هیستامین‌ها.
تفاوت بین دو گروه استفاده‌کننده از عسل معمولی و عسل حاصل از درخت توس جالب توجه بود. گروهی که از عسل درخت توس استفاده کرده بود نیاز کمتری به استفاده از داروهای ضد حساسیت داشتند. نتایج این تحقیق چنین بود:
«بیمارانی که پیش از فصل آلرژی از عسل گیاه توس استفاده کرده بودند، نسبت به افرادی که درمان‌های متداول روی آنها انجام شد، به طور چشمگیری علائم آلرژیک کمتری نشان دادند و حتی نسبت به افرادی که عسل معمولی مصرف می‌کردند نیز نتایج بهتری داشتند. این آزمایش با اینکه مقدماتی بود، اما محققان به این نتیجه رسیدند عسل درخت توس می‌تواند یک درمان مکمل برای آلرژی نسبت به گردهی این درخت باشد.»
برچسب های مهم
مطالب تصادفی
